نحوه محاسبه sjr: معرفی ضرایب فرمول sjr و محاسبه آن در سه گام

برای استفاده از نتایج و داده‌های مقالات مختلف بایستی ابتدا از کیفیت علمی مجله منتشر کننده مقاله مد نظر اطلاع داشته باشیم. روش‌های مختلفی برای اطمینان از کیفیت علمی ژورنال‌های علمی و محتوای آن‌ها وجود دارد و مجلات بر اساس نظام‌های گوناگون و به واسطه انواع شاخص‌ها رتبه‌بندی می‌شوند. یکی از نظام‌های معتبر علمی برای رتبه‌بندی مجلات علمی نظام سایمگو است که مجلات را بر اساس شاخص sjr طبقه‌بندی می‌کند و رتبه‌های برتر را به مجلات با امتیاز بالاتر از نظر sjr اختصاص می‌دهد. در مطالب پیشین به توضیح مفصل و تعریف این شاخص پرداخته‌ایم( برای دسترسی به تعریف این شاخص و تفاوت آن با آیگن فاکتور روی این آدرس کلیک کنید). در این مطلب قصد داریم به نحوه محاسبه sjr و مراحل آن اشاره کنیم.

نحوه محاسبه sjr به چه شکلی است؟

شاخص اس جی آر یا همان( Scimago Journal Rank (SJR، بر پایه انتقال اعتبار مجلات به یکدیگر شکل گرفته است! این اعتبار می‌تواند بر اساس رفرنس دادن و استناد یک مجله به مدارک مجلات دیگر یا برای خود مجله (خود استنادی)، انتقال یابد.

نحوه محاسبه sjr برای یک مجله یک فرآیند چرخه‌ای و تکرار شونده است؛ به این ترتیب که اعتبار یک مجله در مرحله i، وابسته به اعتبار و شاخص اس جی آر گروهی از مجلات دیگر در مرحله i-1 است. برای محاسبه اس جی آر از فرمول زیر استفاده می‌شود:

ضرایب مختلف فرمول به صورت زیر تعریف می‌شود:

SJRi: شاخص اس جی آر یا همان رتبه مجله از نظر رتبه‌بندی نظام سایمگو در مرحله i.

Cji: استناد از مجله j به مجله i.

Cj: تعداد منابع یا استنادات از مجله j.

d: یک عدد ثابت؛ معمولا 0.85.

e: یک عدد ثابت؛ معمولا 0.10.

N: تعداد مجلات.

Art j: تعداد مقالات مجله j.

مراحل محاسبه sjr:

نحوه محاسبه sjr دارای 3 مرحله است که در ادامه به تفسیر این سه مرحله خواهیم پرداخت:

گام اول- تخصیص اعتبار درونی sjr

در این مرحله یک اعتبار پیش فرض برای هر مجله اختصاص داده می‌شود. با در نظر داشتن این موضوع که نحوه محاسبه sjr یک فرآیند چزخه‌ای و تکرار پذیر است که به اعتبارات اختصاص داده شده در مراحل قبلی وابسته است، داشتن یک میزان اعتبار اولیه ضروری به نظر می‌رسد. نحوه محاسبه sjr یک فرآیند همگرا است که این مقادیر اعتبارهای اولیه در نتیجه نهایی تعیین کننده نخواهد بود و تنها روی تعداد تکرار چرخه تاثیرگذار خواهند بود.

گام دوم- فرآیند تکرار چرخه در محاسبات sjr

با خروج از مرحله اول، محاسبات وارد چرخه تکرار می‌شوند تا میزان اعتبار هر مجله را با توجه به اعتبار سایر مجلات به دست آورند. این چرخه تا جایی ادامه پیدا می‌کند که میزان واریانس sjr بین دو چرخه کمتر از یک حد از پیش تعیین شده باشد. نتیجه نهایی می‌تواند به عنوان ضریب sjr هر مجله معرفی شود.

گام سوم- مجاسبه SJRQ

پس از مرحله 2 هر مجله یک ضریب اس جی آر را به خود اختصاص داده است که به عنوان شاخصی برای اعتبار جهانی مجله معرفی می‌گردد. برای رسیدن به شاخص SJRQ، بایستی ضریب sjr را با بر تعداد مقالات منتشر شده در صفحه استنادات تقسیم‌ کنیم. با توجه به این که میزان اعتبار کسب شده برای هر مجله از مجموع اعتبارات کسب شده توسط مقالات مختلف آن حاصل می‌شود، می‌توان گفت که نتیجه نهایی تقسم، میانگین اعتبار اختصاص داده شده برای هر مقاله یا همان SJRQ خواهد بود. بنابراین می‌توانیم از این عدد به عنوان اعتبار تک تک مقالات یک مجله بدون در نظر گرفتن سایر فاکتورها، همچون تعداد مقالات چاپی هر مجله، بهره ببریم.

روش رتبه‌بندی ذکر شده در مراحل بالا مشابه روش رتبه‌بندی صفحات گوگل است. در واقع می‌توان گفت تفاوت عمده این شاخص با ایمپکت فاکتور این است که در نحوه محاسبه sjr بر خلاف ایمپکت فاکتور، تعداد استنادات از مقالات مجلات معتبرتر، امتیاز بیشتری را در رتبه‌بندی مجلات از آن خود خواهد کرد. این نحوه امتیازبندی در محاسبه آیگن فاکتور نیز به کار رفته است. در واقع هدف از طراحی این دو شاخص، برطرف کردن انتقادات وارد بر ایمپکت فاکتور از طرف محققین بوده است.