یکی از نکات کلیدی در انجام تحقیقات علمی نگارش یک پروپوزال مناسب است. فرمت صحیح نگارش پروپوزال ممکن است بسته به نوع تحقیق شما و یا سازمان یا دانشگاهی که تحقیقات برای آن سازماندهی شده است متفاوت است و شما بایستی برای اطلاع از این فرمت به راهنمایی‌های سازمان مربوط مراجعه کنید. با این وجود برخی نکات اصلی و پایه‌ای جهت تهیه پروپوزال وجود دارد که در اغلب موارد یکسان است. در این مطلب قصد داریم با ارائه این نکات اصلی نحوه نوشتن پروپوزال را برای محققان تسهیل کنیم.
نحوه نوشتن پروپوزال در مراحل مختلف
نگارش یک پروپوزال مناسب ممکن است مدت زمان زیادی را از شما بگیرد. یک پروپوزال خوب بایستی بتواند اصل تحقیق را به خوبی برای مخاطبان معرفی کند و اهمیت موضوع را برای آنها مشخص سازد. در ادامه به توضیح مختصری در رابطه با نحوه نوشتن پروپوزال پرداخته‌ایم.
1- برای پروپزال خود یک موضوع انتخاب کنید.
عنوان انتخابی برای تحقیق بسته به نوع تحقیق متفاوت است ولی در حالت کلی عنوان تحقیق بایستی مختصر و مفید باشد. مخاطبان بایستی بتوانند با مشاهده عنوان تحقیق، موضوع مورد مطالعه شما را تا حدودی درک کنند و انتظارات خود را از مطالعه مطالب شما شکل دهند. همچنین موضوع انتخابی بایستی دقیق و واضح باشد تا در صورت جستجوی عبارات مشخص توسط مخاطبان، نتیجه درستی ارائه داده شود.
2- صفحه عنوان را تهیه کنید.
صفحه عنوان معرفی کننده نام تحقیق، نام محقق و سازمان یا دانشگاه مربوط است.
- هر سازمان و دانشگاه فرمت خاصی برای تهیه این صفحه دارد، می‌توانید با مراجعه به سایت دانشگاه خود فرمت پروپزال مربوطه را دانلود کنید.
- برای هر صفحه بایستی یک بالانویس که توضیح مختصری از صفحه مربوط است، تهیه شود.
- صفحات بایستی به فرم مورد قبول هر سازمان شماره گذاری شوند.
3- پروپوزال را در قسمت چکیده خلاصه نویسی کنید.
چکیده خلاصه‌ای از مسئله مد نظر تحقیقات است. در این بخش همچنین بایستی راه حل پیشنهادی و اهداف تحقیق ذکر شوند. تعداد کلمات چکیده معمولا بین 150 تا 200 کلمه خواهد بود.
4- لیست کلمات کلیدی را که در پروپوزال شما به کار خواهد رفت، تهیه کنید.
به تعداد 4 یا 5 کلمه کلیدی انتخاب کنید که بتوانند نکات مهم تحقیقات شما را برای مخاطبان انعکاس دهند. کیووردها یا همان کلمات کلیدی بایستی از عباراتی انتخاب شوند که جستجوی بیشتری نسبت به بقیه دارند. انتخاب کلمات کلیدی مناسب به دیده شدن بیشتر تحقیق شما کمک خواهد کرد. کلمات کلیدی می‌توانند یک کلمه یا عبارتی متشکل از 2 الی 4 کلمه باشند.
5- فهرست مطالب را درج کنید.
فهرست پروپوزال معمولاً در صفحه سوم آن جای می‌گیرد و لیستی از بخش‌های مهم پروپوزال را برای مخاطبان ارائه می‌دهد.
- پروپوزال‌های کوتاه که بیش از چند صفحه نیستند، نیاز به تهیه فهرست ندارند.
- برای پروپوزال‌های طولانی علاوه بر تهیه فهرست مطالب، تهیه فهرستی از جداول و تصاویر نیز ضروری است.
- تمام بخش‌ها و تقسیم بندی‌های اصلی پروپوزال بایستی در فهرست نام برده شوند.
6- شروع به نوشتن مقدمه کنید.
مقدمه بایستی شامل بیان مسئله، هدف تحقیق و اهمیت تحقیق باشد.
- مقدمه: مقدمه شامل یک متن کوتاه در رابطه با تحقیق و همچنین تئوری اصلی شکل دهنده تحقیقات خواهد بود.
- بیان مسئله: بخش بیان مسئله از مقدمه تحقیق بایستی به این سوال پاسخ دهد: “چرا باید این تحقیق انجام شود و چه مسائل جدیدی بعد از انجام این تحقیق برای جامعه علمی تعریف خواهد شد؟”
- اهداف تحقیق: بخش اهداف تحقیق از مقدمه تحقیق، هدف تحقیق را با یک عبارت دقیق مشخص می‌سازد.
- اهمیت تحقیق: بخش اهمیت تحقیق از مقدمه تحقیق، به این سوال پاسخ می‌دهد: “به چه دلیل حوزه تحقیقاتی شما حائز اهمیت است؟” این بخش همچنین نوع تحقیق را نیز مشخص می‌کند.
7- در مقدمه خود پیش زمینه‌ای را برای مخاطب ایجاد کنید.
مسئله تحقیق را شناسایی کنید و به مخاطب ثابت کنید چه ضرورتی در انجام تحقیق شما وجود دارد.
- در صورت نیاز می‌توانید این بخش را به بخش‌های کوچکتر تقسیم کنید.
- ارتباط بین متغیرها را تحت عناوین سوالات تحقیق و یا فرضیات تحقیق مشخص سازید و یا پیش بینی کنید. این کار به طور دقیق‌تری مسئله تحقیق را توصیف می‌کند.
- مدارکی مبنی بر رقابتی بودن و تخصصی بودن خود در زمینه تحقیقاتی ارائه دهید.
8- برای زمینه سازی تحقیق خود قسمت “مرور ادبیات” را تهیه کنید.
در این قسمت شما به مخاطبان خود خواهید فهماند که از تحقیقات انجام شده یا در حال انجام در زمینه تحقیقاتی خود آگاه هستید. همچنین بایستی بتوانید مخاطب را متقاعد سازید که تحقیقات شما مطلب جدید به تحقیقات پیشین اضافه کرده است و آنها را بهبود خواهد بخشید. بایستی در این بخش از کار سایر محققان قدردانی کنید، آنها را ارزیابی کنید و نتایج آنها را با نتایج خود در هم آمیزید و یا باهم مقایسه کنید.
- این قسمت را لیست وار تهیه نکنید. تلاش کنید تا روند تحقیقات انجام گرفته شده را داستان وار برای محققان انتقال دهید و ثابت کنید که کار شما ادامه دهنده این روند خواهد بود.
9- موضوع تحقیق خود را توضیح دهید.
این بخش به عنوان قلب پروپوزال شما شناخته خواهد شد و بایستی شامل اطلاعاتی در رابطه با روش تحقیق و ابزار شما باشد.
- از این قسمت می‌توان با نام روش تحقیق نیز نام برد.
- گزارش کاملی از تحقیق هدف خود تهیه کنید. این گزارش را برای افراد متخصص در زمینه تحقیقاتی خود تنظیم کنید.
- اطلاعات موجود در این بخش بستگی به این دارد که تحقیق شما کیفی است یا کمی. ممکن است نیاز به زیربخش‌هایی تحت عنوان طراحی تحقیق، ابزار، روند جمع آوری و آنالیز داده‌ها و… باشد.
- در رابطه با کاری که انجام خواهید داد واقع گرا باشید.
- اطلاعات مرتبط با حجم نمونه و جامعه هدف خود را نیز در این بخش بگنجانید.
10- منابع مرتبط به تحقیق خود را از سازمان خود معرفی کنید.
در صورتی که در حال انجام تحقیقات برای دانشگاه هستید، تحقیقات پیشین انجام گرفته شده در حوزه تخصصی خود در دانشگاه را برای معرفی بیشتر دانشگاه خود در تحقیق خود بگنجانید.
اطلاعات مرتبط به کارهای پیشین انجام شده در دانشگاه خود را جمع آوری کنید و در صورت ارتباط با تحقیق شما، آن را در منابع خود بگنجانید.
11- منابع مورد استفاده را لیست کنید.
یک صفحه از پروپوزال خود را به معرفی تمام منابع استناد شده در تحقیقات اختصاص دهید.
12- پروپوزال را معرفی کنید.
این بخش بایستی شامل اطلاعات کتاب شناختی در رابطه یا عوامل اصلی تحقیق باشد.
- این بخش جزو بخش‌های اختیاری است و ضرورتی به وجود آن نیست.
- میزان مشارکت و مسئولیت هر کدام از عوامل در این بخش مشحص خواهد شد.
13- در صورت نیاز ضمایم را تشکیل دهید.
در بسیاری از انواع پروپوزال تهیه بخش ضمایم معمول است. در این بخش تمامی اسناد مورد نیاز برای درک بیشتر خوانندگان آورده خواهد شد. ضمایم گنجانده شده در پایان پروپوزال اغلب در داخل متن مرجع دهی میشوند و خواننده می‌تواند در صورت نیاز به آنها مراجعه کند.
با سلام و احترام
عالی بود اما متاسفانه نشد رای بدم و نمیدونم مشکل از کجا بود?
ممنون دوست عزیز که نظرتون را برای ما اعلام کردید و این سبب میشه که خستگی از تن ما بیرون بیاد.
خوشحالیم بابت این موضوع و ممنون بابت به اشتراک گذاری نظرتان.
توضیحات عالی بود وقابل استفاده موفق باشید انشاالله
عالی و مفید
با عرض سلام و سپاس،بسار عالی راهنمایی کرده اید. موفق و تندرست باشید.🙏🙏🙏
دوست عزیز
ممنون از شما که به سایت ما سر می‌زنید. خوشحال هستیم که دوستان خوبی مانند شما داریم.
ممنون از کمک بزرگی ک کردین
خواهش می‌کنیم دوست عزیز
خوشحال هستیم که مطالب سایت برای شما مفید بود و ممنون که نظرات خودتون را به اشتراک می‌گذارین.
خیلی سپاسگزارم. وقتتون درد نکنه.خیلی کمک کردید از استرس من کم بشه .عالی بود.
سلام دوست عزیز به شدت به من کمک کرد که برای دفعه اول و بدون حضور راهنما در این شرایط کرونایی از مطالب شما بری تحقیق خودم استفاده کنم. کار امد بود ..
دوست عزیز
خیلی خوشحال شدیم که این نوشته‌ها برای شما مفید بود، ممنون که نظرات خودتان را با ما به اشتراک گذاشتین.
سلام
با سپاس بسیار عالی بود
دوست عزیز
خوشحال هستیم که این مطلب برای شما مفید واقع شده است و ممنون از شما که نظرات خودتان را با ما به اشتراک گذاشتین.
بسیار عالی بود ممنون از شما
دوست عزیز
ممنون از شما که به سایت ما سر می‌زنید و مطالب را ما مطالعه میکنید و اینکه ازتون تشکر میکنم که نظرات و تجربیات خودتان را با ما به اشتراک میکنید.
سپاس
سلام
از تمام زحمات شما تقدیر و تشکر میکنم.
امیدوارم در تمامی مراحل کاری موفق و سربلند باشید.
دوست عزیز
ممنون هستیم از شما.
ممنون که به سایت ما سر می‌زنید و البته با نظرات خوب‌تان خستگی را از تن ما به در میکنید و کمک میکنید تا بیشتر در خدمت شما باشیم.
سپاس
از مقاله شما بسیار استفاده کردم وبدین سیله از شما تشکر میکنم
دوست عزیز
خوشحالیم که این نوشته برای شما مفید بود. ممنون که به سایت سر می‌زنید و نظرات خوب خودتان را با ما به اشتراک می‌گذارید.
سلام
به زیبا ترین و راحت ترین شکل ممکن مسئله مربوط به پروپوزال را بیان کردید
ممنون از مقاله بسیار مفیدتون و به این وسیله تشکر خودم را از زحمت های شما اعلام میکنم
سپاس فراوان
دوست عزیز
خوشحالیم بابت این موضوع که این مقاله برای شما مفید واقع شده
ممنون از شما قدردانی می‌کنی و نظرات خودتان را با ما به اشتراک می‌گذارید.
سلام استاد گرانقدر خیلی عالی بود مورد استفاده امور مان گردید
دوست عزیز
خوشحالیم که این مطلب برای شما مفید بود و ممنون که نظرات مثبت خودتان را برای ما به اشتراک می‌گذارید.
خداقوت میگیم بهتون.
خیلی خوب بود. 🌺🌺🌳🌺
دوست عزیز
خوشحال هستیم که این مطلب برای شما مفید بود.
ممنون از شما که نظرات خودتان را با ما به اشتراک می‌گذارید.
سپاس
سلام و عرض ادب خدمت گروه نویسندگان عزیز.
مطالب مفید و جامع بودن.لطف میکنید شماره تماس خودتونو بذارین در واتس اپ ،در ارتباط باشیم باهم؟
دوست عزیز
می‌توانید از طریق تلگرام یا واتس‌آپ با همکاران ما در تماس باشید.
09335622512
توضیحات بسیار کامل و شفاف ..ممنون از شما
دوست عزیز
ممنون از شما.
خوشحالیم که این مطلب برای شما مفید بود.
سپاس
سپاسگزارم از سایت خوبتون..مطالب مفیدی بود
دوست عزیز
ممنون که نظرات خودتان را با ما به اشتراک می‌گذارید. خوشحالیم که این مطلب برای شما مفید بود.
سپاس
ممنون واقعا کاربردی بود و مفید ، فقط ممنون میشم اگه قسمت هایی از یک پروپوزال استاندارد که مرتبط با موارد بالا هستن رو کنارشون بذارید تا بهتر بشه فهمید
دوست عزیز
ممنون از به اشتراک گذارید نظرات‌تان
چشم تلاش می‌کنیم در نوشته‌های آتی پیشنهادهای شما را مد نظر داشته باشیم.
ممنون که راهنمایی کردید ولی یکم کلی بود وبه جزییات پرداخته نشده و بهتر است برای هر بند یک مثال کوتاه آورده شود تا مفهوم تر باشد
دوست عزیز
ممنون از حسن توجه شما
خیلی ممنون که نظر خودتان را برای ما به اشتراک گذاشتید.
چشم سعی می‌کنیم تا این موارد را هم در نوشته‌های آتی مد نظر داشته باشیم.
سلام خیلی خوب و کامل توضیح دادین، فقط یه سوال داشتم
میخواستم بپرسم وقتی برای اپلای توی یه دانشگاه اروپایی پروپوزال لازمه، روش تهیهو نگارشش اونم به همین صورته؟ یا یه جاهاییش فرق داره؟ آخه اونا خودشون موضوع رو میدن
دوست عزیز
بلی بسته به دانشگاه و شرایط می‌تواند متفاوت باشد ولی این نکته را باید مد نظر داشته باشید که کلیات پروپزال یکسان است.
سلام درود به شما واقعا مچکرم رهانماییتون بسیار موثر بود و استفاده کردیم
دوست عزیز
خوشحال هستیم که این نوشته برای شما مفید بود و از شما خیلی ممنون هستیم که نظرات خودتان را با ما به اشتراک می‌گذارید.
موفق باشید.
سلام ممنون تز راهنماییتون ،یه سوال اگه پروپوزال و پایان نامه رو انجام بدین حق الزحمتون چقدر میشه؟
دوست عزیز
متاسفانه همکاران ما انجام نمی‌دهند.
فوق العاده بود.از شما از اعماق وجودم تشکر می کنم.
دوست عزیز
خوشحالیم که این نوشته برای شما مفید واقع شده است. ممنون از شما که به سایت ما سر می‌زنید.