دانشجویان تحصیلات تکمیلی برای کسب مدرک تحصیلی خود بایستی علاوه بر گذراندن تعدادی از واحدهای درسی تئوری و عملی، تحقیقاتی را تحت عنوان پایان نامه انجام دهند و در یک جلسه در حضور اساتید راهنما و اساتید داور، از تحقیقات خود دفاع کنند. کسب مدرک تحصیلی برای دانشجو تنها در صورت کسب نمره قابل قبول برای تحقیقات انجام گرفته شده از طرف داوران جلسه امکان پذیر خواهد بود. از این رو آمادگی کامل دانشجو برای حضور در جلسه دفاع یکی از مهم‌ترین مراحل پایان نامه خواهد بود. یکی از مواردی که در جلب نظر و رضایت اساتید و شرکت کنندگان در جلسه دفاع از اهمیت بالایی برخوردار است، پاورپوینت پایان نامه است. در این مطلب قصد داریم پس از ارائه نکاتی کوتاه در رابطه با نحوه آمادگی برای جلسه دفاع، به نحوه صحیح تهیه پاورپوینت پایان نامه اشاره کنیم.
آمادگی برای جلسه دفاع
آمادگی برای جلسه دفاع از پایان نامه مانند هر ارائه دیگری دارای نکات خاصی است که دانشجو بایستی پیش از حاضر شدن در جلسه این نکات را تمرین کرده باشد. در این بخش قصد داریم به طور مختصر به نکات اصلی در این رابطه اشاره کنیم:
- آماده سازی محتوا
- قبل از شروع به آماده سازی محتوای اسلایدها بایستی به متن پایان نامه خود تسلط کافی را پیدا کرده باشید، سپس بخش‌های مختلفی را که قصد ارائه آنها را دارید برای خود یادداشت کنید و زمان مشخصی را برای هر بخش اختصاص دهید.
- شروع محتوا بایستی به گونه‌ای باشد که باعث کنجکاوی مخاطبان در رابطه با ادامه بحث شود.
- پایان محتوا بایستی به گونه‌ای باشد که مخاطبان حاضر در جلسه به پاسخ تمام سوالاتی که در حین ارائه برایشان ایجاد شده است، رسیده باشند و همچنین یک جمع بندی کامل و واضح را از نتیجه تحقیقات انجام گرفته شده در برگیرد.
- محتوای انتخاب شده برای اسلایدها بایستی با موضوع مورد بحث هماهنگی کامل را دارا باشد.
- آماده سازی محیط
- دانشجو بایستی حداقل نیم ساعت پیش از سایر افراد در جلسه حضور داشته باشد و عوامل محیطی همچون نور سالن، وصل بودن پروژکتور، خوانا بودن متن اسلایدها و … را کنترل کند.
- حالت اسکرین سیور کامپیوتر حتماً بایستی غیر فعال شده باشد.
- دانشجو بایستی برای هرگونه پیشامد غیر قابل انتظاری آمادگی کافی را داشته باشد.
- در هنگام ارائه توجه به زمان ارائه بسیار حائز اهمیت است.
- توجه به مخاطبان حاضر در جلسه نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
پاورپوینت پایان نامه
همان طور که اشاره شد، تهیه پاورپوینت پایان نامه به شکل صحیح و انتخاب اسلایدهای مناسب برای آن، از اهمیت بسیار بالایی برای جلب نظر شرکت کنندگان در جلسه دفاع از پایان نامه و به خصوص اساتید راهنما و داور دارد. از همین رو دانشجویان بایستی در تهیه این اسلایدها به نکات کلیدی که در ادامه اشاره خواهد شد، توجه کافی داشته باشند.
1. نرم افزار مورد استفاده
اولین نکته برای تهیه اسلاید مناسب انتخاب نرم افزار مناسب است. نرم افزارهای مختلفی برای ارائه اسلایدها از جمله Presenter Adobe, Prezi, Keynote, PowerPoint و …وجود دارد که در بین این نرم افزارها پاورپوینت مشهورترین و پرکاربردترین نرم افزار است. این نرم افزار از ابزارهای فراوانی نیز برخوردار است که همین مورد باعث شده است دانشجویان برای تهیه اسلایدهای پایان نامه اغلب از این نرم افزار استفاده کنند.
2. رزولوشن پاورپوینت
- تنظیم رزولوشن پاورپوینت بسته به پروژکتور مورد استفاده متفاوت خواهد بود.
- در حالت کلی دو نوع تصویر با نسبت‌های 4:3 و 16:9 متداولند که هر یک رزولوشن مخصوص به خود را خواهد داشت.
3. پیش زمینه
- زمینه انتخاب شده برای اسلایدها بسته به جلسه‌ای دارد که اسلایدها در آن ارائه خواهد شد. معمولاً برای جلسه دفاع از پایان نامه انتخاب رنگ‌های روشن در پس زمینه مورد تایید خواهد بود.
- سعی کنید از رنگ قرمز و یا زرد برای پیش زمینه اسلایدها استفاده نکنید؛ زیرا این رنگ‌ها برای طولانی مدت عدم تمرکز مخاطبان و خستگی را به همراه خواهد داشت.
- زمینه‌هایی که توجه مخاطبان را بیش از حد به خود جلب کنند قابل تایید نیستند و برای پاورپوینت پایان نامه بهتر است از زمینه‌های ساده و با رنگ روشن استفاده شود.
4. متن
- هر کدام از اسلایدهای پاورپوینت بایستی نهایتاً دارای 5 الی 6 جمله و 20 الی 25 کلمه باشد.
- در نگارش متن پاورپوینت به هیچ عنوان از جملات کامل استفاده نمی‌شود و متن نوشته شده بایستی تنها حاوی نکات کلیدی باشد. متن اسلاید را با متن ارائه سخنرانی خود اشتباه نگیرید و از کپی کردن جملات پایان نامه در متن اسلایدها به شدت پرهیز کنید.
- متن سخنرانی را می‌توانید در قسمت notes وارد کنید و یا در کاغذهایی که در جلسه همراه خود خواهید داشت یادداشت کنید.
- سعی کنید متن هر اسلاید را به گونه‌ای تنظیم کنید که خواندن متن هر اسلاید نهایتاً 10 ثانیه از زمان دفاع را به خود اختصاص دهد.
5. فونت پاورپوینت
- مهم‌ترین نکته در انتخاب فونت پایان نامه، انتخاب سایز فونت است. سایز فونت بایستی با توجه به سالن ارائه دفاع پایان نامه و به گونه‌ای تنظیم شود که نفر آخر حاضر در سالن به آسانی قادر به خواندن متن پاورپوینت باشد. معمولاً فونت سرفصل‌ها بزرگ‌تر از 36 و فونت متن اصلی بزرگ‌تر از 22 انتخاب خواهد شد.
- برای انتخاب نوع فونت پاورپوینت برای جلسات رسمی همچون جلسه دفاع از پایان نامه بایستی از فونت‌های رسمی همچون Arial ، Bnazanin ،Bzar و … استفاده شود.
- سعی کنید بین سطرهای مختلف فاصله حداقلی 1.5 سانتی‌متری را رعایت کنید.
- رنگ انتخاب شده برای متن باید به گونه‌ای باشد که با رنگ پس زمینه متضاد بوده و کاملاً واضح و خواناست.
6. تصاویر و جداول استفاده شده در اسلایدها
- در صورتی که قصد استفاده از تصاویر در داخل اسلایدها را دارید، بایستی حتماً توجه داشته باشید که تصویر انتخاب شده با محتوا و هدف شما همخوانی داشته باشد.
- در صورتی که تصویر انتخاب شده تنها برای بیان مفاهیم نزدیک به محتوای ارائه شده و به منظور درک بیشتر محتوا مد نظر قرار گرفته‌اند، بهتر است از یک تصویر بسیار ساده و کمرنگ و در صورت امکان در زمینه اسلاید استفاده شود تا توجه بیش از حدی را به خود جلب نکند.
- در صورتی که خود تصویر به شکل محتوا مد نظر ارائه دهنده است، بایستی به صورت پر رنگ در اسلایدها قرار گیرد.
- تصاویر بایستی با توجه به رده سنی مخاطبان و میزان رسمی بودن جلسه انتخاب شوند. در رابطه با جلسه دفاع از پایان نامه بایستی در صورت نیاز از تصاویر کاملاً رسمی استفاده شود.
- تصاویر، جداول و نمودارها بایستی تا حد امکان ساده باشند.
- از ارائه تصاویر بیش از حد خودداری شود.
در نهایت بهتر است از اسلاید آخر را برای تشکر از مخاطبان و اسلاید ماقبل آخر را به سوالات اساتید اختصاص دهید.
البته باید این نکته را هم مد نظر داشته باشید که در برخی از دانشگاه‌ها قالب پاورپوینت پایان نامه را مشخص می‌کنند، که در این صورت باید نکات بیان شده را براساس قالب مشخص شده لحاظ کنید.
به نظر شما چه نکات دیگری را باید در آماده سازی پاورپوینت پایان نامه مد نظر داشته باشید، نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
