دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا برای اخذ مدرک تحصیلی خود بایستی علاوه بر گذراندن تعداد مشخصی از واحدهای تحصیلی، تحقیقاتی را تحت عنوان پایان نامه در یک زمینه به خصوص انجام دهند و برای اخذ نمره مناسب، در حضور اساتید دانشگاه از پایان نامه خود دفاع کنند. پایان نامه برای دانشجویان شامل دو بخش کلی و اصلی “انجام تحقیقات” و “نگارش پایان نامه” می‌شود. در رابطه با بخش نگارش پایان نامه، دانشجویان بایستی از فرمت خاصی که اغلب توسط دانشگاه در اختیار دانشجویان قرار داده می‌شود، پیروی کنند. این فرمت شامل بخش‌های مختلفی است که وجود برخی از آنها در پایان نامه اجباری و وجود برخی کاملاً اختیاری است. بخش سپاسگزاری پایان نامه که در این مطلب قصد داریم به آن بپردازیم، از جمله قسمت‌های اختیاری پایان نامه است که دانشجویان می‌توانند به انتخاب خود صفحه‌ای را به آن اختصاص دهند و یا از نگارش آن چشم پوشی کنند.
سپاسگزاری پایان نامه چیست؟
بخش سپاسگزاری پایان نامه قسمتی است که شما در آن به تشکر و قدردانی از افرادی می‌پردازید که شما را در پروسه انجام تحقیقات برای پایان نامه و یا نگارش آن یاری کرده‌اند. این قدردانی شامل تشکر از کمک افراد هم از نظر حرفه‌ای و هم از نظر شخصی خواهد شد. صفحه سپاسگزاری پایان نامه دقیقاً پس از صفحه عنوان و پیش از چکیده آورده می‌شود. سپاسگزاری نباید بیش از یک صفحه از پایان نامه را به خود اختصاص دهد.
نحوه نگارش سپاسگزاری پایان نامه
استایل نگارش این بخش می‌تواند به نسبت سایر بخش‌های پایان نامه غیر رسمی‌تر باشد. دلیل این امر آن است که بخش سپاسگزاری به عنوان یکی از بخش‌های آکادمیک پایان نامه به حساب نمی‌آید و وجود آن تنها این شانس را برای محقق می‌دهد تا بتواند با نگارش یک صفحه به صورت کاملاً شخصی از افرادی که او را یاری کرده‌اند، سپاسگزاری کند.
در سپاسگزاری پایان نامه از چه کسانی تشکر کنیم؟
همان طور که ذکر شد در حالت کلی دو دسته بندی برای افراد در بخش قدردانی وجود دارد: حرفه‌ای و شخصی.
برخی از دانشگاه‌ها قوانین خاصی را برای نگارش قسمت سپاسگزاری وضع کرده‌اند و به دانشجویان تنها اجازه تشکر از افرادی را داده‌اند که به طور مستقیم در انجام تحقیقات دخیل بوده‌اند. به عنوان مثال اعضای دانشگاهی و یا سایر افراد متخصص. برای اطلاع از وجود یا عدم وجود قوانین خاص برای این بخش از پایان نامه بهتر است به راهنمای نگارش پایان نامه مربوط به دانشگاه خود مراجعه کنید.
ترتیب نام بردن افراد در بخش سپاسگزاری پایان نامه
بهتر است در قدردانی از افراد در این بخش، نام افراد حرفه‌ای را پیش از سایرین ذکر کنید. دلیل این امر می‌تواند برخی جنبه‌های سیاستی خاص در نگارش پایان نامه باشد. در حالت کلی می‌توان گفت هیچ قانون خاصی برای ترتیب نگارش نام افراد در بخش سپاسگزاری پایان نامه وجود ندارد ولی بهتر است نام افراد رسمی و حرفه‌ای قبل از بقیه آورده شود و نام سایر افراد به نسبت میزان رسمیت آنها پس از افراد آکادمیک ذکر شود. یک ترتیب پیشنهادی برای این بخش می‌تواند به شکل زیر باشد:
سرمایه گذاران، سرپرستان، سایر افراد دانشگاهی، همکاران و سپس اعضای خانواده و دوستان
به صورت معمول بایستی در این بخش تنها نام افرادی آورده شود که به طور مستقیم شما را در تهیه پایان نامه یاری کرده‌اند. با این وجود در صورتی که شما تصور می‌کنید، به عنوان مثال، دبیر فیزیک دبیرستان شما، برای انتخاب مسیر زندگی آینده نقش تاثیرگذاری داشته است، می‌توانید این استثناها را نیز بیان کنید.
نحوه قدردانی از افراد در این بخش می‌تواند متفاوت باشد. به این ترتیب که برای قدردانی از برخی افراد تنها کافی است از عبارت “متشکرم” یا عبارات مشابه استفاده کنید؛ در حالی که سپاسگزاری از برخی افراد بایستی با برجسته ساختن نقش خاص آنها در تهیه پایان نامه انجام گیرد. این کار می‌تواند قدردانی شما را مفهوم بخشد.
سپاسگزاری حرفه‌ای
در بخش سپاسگزاری پایان نامه توجه به این که کسی از قلم نیفتد دارای اهمیت ویژه‌ای است. این اهمیت در رابطه با افراد حرفه‌ای که شما را در راستای تهیه پایان نامه یاری کرده‌اند، پررنگ‌تر خواهد بود.
شما بایستی نام تمامی افراد دانشگاهی و همچنین سرمایه گذارانی را که شما را یاری کرده‌اند، ذکر کنید. فهرست احتمالی در این مورد می‌تواند به شکل زیر باشد:
- نهادهای سرمایه گذاری
- سرپرستان
- اساتید
- دستیاران آزمایشگاهی
- کتابداران
- همکاران
- ویرایشگران( در برخی دانشگاه‌ها ذکر نام این افراد ضروری است).
- هم‌کلاسی‌ها
- شرکت کنندگان در تحقیقات( به عنوان مثال افرادی که با پر کردن پرسش‌نامه شما را در گردآوری داده تحقیق یاری رسانده‌اند).
توجه داشته باشید که در قدردانی از افراد حرفه‌ای و رسمی بایستی نام کامل آنها به همراه سمت رسمی آنان آورده شود. در صورتی که تعداد زیادی از افراد یک تیم یا سازمان شما را یاری کرده‌اند، تنها به ذکر نام مجموعه بسنده کنید.
در صورتی که شخص معتبری در زمینه تحقیقاتی شما نظر خاصی را برای تحقیقات شما ارائه داده است و یا فیدبکی را در اختیار شما قرار داده است، حتماً نام وی را در پایان نامه خود ذکر کنید. این قسمت در عین کوتاه بودن می‌تواند اعتبار ویژه‌ای را برای کار تحقیقاتی شما به همراه داشته باشد.
سرپرستان و اساتید راهنما کمک خاصی در تهیه پایان نامه انجام نداده‌اند، آیا بایستی نام آنها ذکر شود؟
پاسخ مثبت است. حتی در صورتی که از نظر شما سرپرستان و اساتید راهنما نقش خاصی در ارائه محصول نهایی تحقیقات شما نداشته باشند، قدردانی و سپاسگزاری از آنها، هرچند به صورت کوتاه، بایستی در این قسمت گنجانده شود.
سپاسگزاری شخصی
لزومی ندارد که در بخش سپاسگزاری نام تمام اعضای خانواده و یا دوستان ذکر شود. با این حال در صورتی که شخصی به طور خاص شما را در تهیه پایان نامه یاری کرده است و یا برای شما نقش حامی و الهام بخشی را بازی کرده است، ممکن است بخواهید نام او را در پایان نامه خود ذکر کنید. به عنوان مثال شما می‌توانید از مادربزرگ و یا پدربزرگ خود که نقش تحصیلات آنها را در زندگی خود حس کرده‌اید، در این قسمت قدردانی کنید.
چگونه بخش سپاسگزاری پایان نامه را به نگارش درآوریم؟
شما می‌توانید برای نگارش این بخش از جملات معمول زیر برای شروع سپاسگزاری استفاده کنید:
- قصد دارم در این بخش از شرکت ایکس، که از نظر مالی مرا در انجام این تحقیقات حمایت کرده است، تشکر کنم.
- قصد دارم در این بخش از پروفسور ایکس، برای تشویق علایق من به توسعه فناوری‌های نوآورانه، تشکر کنم.
- همکار تحقیقاتی من در یافتن مسیر تحقیقات برای من بسیار یاری بخش بوده است. در این بخش قدردان کمک‌های او هستم.
در صورتی که در نگارش این بخش با مشکل روبه رو هستید، کافی است هر جمله را با عبارت “من قصد دارم در این قسمت…” آغاز کنید. در پایان صفحه سپاسگزاری نیازی به نتیجه گیری و یا ذکر نکته‌ای خاص وجود ندارد و آخرین تشکر شما پایان بخش این قسمت خواهد بود.
شما سپاسگزاری پایان نامه خود را به صورت شخصی یا حرفه‌ای تدوین کرده‌اید؟ به نظر شما بهترین فرمت از سپاسگزاری پایان نامه چیست؟
