دانشجویان و محققان پس از انجام تحقیقات، اغلب سعی دارند مقاله خود را به صورت یک مقاله علمی به چاپ برسانند. نوشتن مقاله دارای مراحل مختلفی است که نویسنده مقاله بایستی به نکات خاصی در نگارش آن توجه کند. آخرین مرحله در نگارش یک مقاله مناسب، مرحله ویرایش آن است. در مطالب پیشین به نکات اصلی نگارش مقاله اشاره کرده بودیم؛ در این مطلب قصد داریم به ارائه نکاتی چند در رابطه با ویرایش مقاله بپردازیم.
ویرایش مقاله
مقالات پس از نوشته شدن نیاز دارند تا بار دیگر مورد مطالعه قرار گیرند و در صورت لزوم برای برخی از بخش‌ها یا برخی جملات ویرایش‌هایی اعمال گردد. برای ویرایش هرچه دقیق‌تر و منظم‌تر مقاله بایستی گام‌های زیر به ترتیب اجرا شوند:
گام اول- ویرایش زبانی
در مرحله اول بایستی ایرادات احتمالی مرتبط با زبان نوشته بررسی و ویرایش گردند تا در مراحل بعدی ویرایش‌ها نیاز به توجه از نظر زبان نوشتار و فهم دقیق جملات نباشد و تمرکز اصلی بر سایر موارد جهت ویرایش باشد. در این مرحله در صورتی که زبان اصلی مقاله به زبان مادری نویسنده مقاله نباشد، بهتر است از افرادی که زبان مادری و محلی آنان با زبان نوشتاری مقاله یکسان است کمک گرفته شود. نویسنده پس از مطالعه کامل متن و رفع ایرادات احتمالی، مقاله خود را در اختیار فرد مذکور قرار می‌دهد تا ویرایش زبانی نهایی انجام گیرد.
گام دوم- ویرایش پیشرفته
این مرحله مهم‌ترین مرحله از ویرایش مقاله خواهد بود. در این مرحله بایستی موارد زیر برای ویرایش مقاله مد نظر قرار گیرد:
- آیا تمام بخش‌ها و مطالب ذکر شده در مقاله به نوعی منجر به پاسخ به سوال اصلی مقاله می‌شود یا خیر.
- ساختار مقاله، واضح بودن، روان بودن و تاکید نسبی بر استدلال‌ها.
- توجه به منطقی بودن توضیحات، روش تحقیق و چگونگی نتیجه گیری نهایی.
- ارائه زمینه و هرگونه پیامد عینی قابل توجیه از تحقیقات.
- توجه و در نظر داشتن نحوه داوری ویراستاران مجلاتی که مقاله برای چاپ شدن در اختیار آنان قرار داده خواهد شد.
- ارائه پیشنهادات برای محققان آینده که در صورت تمایل کار شما را با انجام تحقیقات بیشتر تکمیل کنند.
برای انجام گام دوم بهتر است از افراد حرفه‌ای که تخصص ویژه آنان در زمینه تحقیات انجام گرفته شده است و یا افرادی که قبلاْ مقالات فراوانی را به چاپ رسانده‌اند، یاری گرفته شود. همچنین توجه به مقالات چاپ شده در مجله هدف حائز اهمیت فراوانی خواهد بود. به این معنی که نویسنده مقاله بایستی مجله مد نظر خود برای ارسال مقاله را انتخاب کرده باشد و چند مقاله چاپ شده در مجله مذکور را به طور کامل مورد مطالعه قرار دهد. این کار به نویسنده کمک خواهد کرد تا بتواند استایل نوشتاری، تحقیقی، نتیجه گیری و… را که مورد قبول ویراستاران مجله است، کشف کند و سعی کند استایل مقاله خود را تا حد امکان به آنان نزدیک‌تر سازد.
گام سوم- ویرایش مقاله از نظر کیفیت مطالب
در مرحله آخر بایستی متن کامل مقاله به طور دقیق مورد مطالعه قرار گیرد و استاندارهای کیفیتی در آن بررسی شود. بهتر است این مرحله توسط شخص دیگری که مقاله را برای بار اول مشاهده می‌کند انجام گیرد تا از قابل درک بودن جملات و کیفیت نوشته نویسنده اطمینان حاصل شود.
ویرایش مقاله پس از دریافت فیدبک از ویراستاران
ممکن است شما مقاله خود را پس از نگارش و بررسی دقیق به منظور ویرایش، برای مجله‌ای ارسال کنید ولی مورد قبول ویراستار مقاله قرار نگیرد. این اتفاق به دلایل متعددی انجام می‌گیرد و ویراستاران پس از مورد قبول نبودن مقاله دو نوع تصمیم در رابطه با آن می‌گیرند:
- مقاله را به دلیل تفاوت‌های فاحش با استانداردهای مجله، مرتبط نبودن حیطه تخصصی مقاله با تخصص مجله و یا هر دلیل دیگری به طور کلی رد می‌کنند. در این صورت نویسنده مقاله بایستی پس از مطالعه دوباره مقاله و اعمال برخی تغییرات، مقاله را برای مجله دیگری به منظور چاپ شدن ارسال کند.
- مقاله را به دلیل وجود برخی اشتباهات کوچک و یا تفاوت‌های اندک با استانداردهای مجله برای نویسنده ارسال می‌کنند تا نویسنده پس از اعمال تغییرات کوچک، مقاله را بار دیگر برای آنان ارسال کند. این اتفاق معمولاْ با توصیه‌هایی از جانب ویراستاران و ناشران مجله همراه خواهد بود. ویراستاران پس از مطالعه دقیق متن مقاله در صورتی که تصور کنند با اعمال برخی تغییرات کوچک قابل به چاپ رسیدن در مجله خواهد بود، این مطلب را با نویسنده در میان می‌گذارد. در چنین مواقعی نویسنده بایستی به طور کاملاْ دقیق و با جزئیات کامل نظرات ویراستار را مورد مطالعه قرار دهد و تغییرات مذکور را به طور کامل اعمال کند. در صورتی که نویسنده تصور کند برخی از نظرات ذکر شده توسط ویراستار اشتباه بوده و یا به هر دلیلی قابل اعمال نیستند، بایستی پس از اعمال سایر تغییرات علت منطقی و قابل فهم خود را برای نویسنده با نهایت احترام توضیح دهد. در اغلب مواقع ویراستاران کوچک‌ترین سرپیچی از توصیه‌های ذکر شده را بی احترامی تلقی می‌کنند و مقاله مذکور را مورد پذیرش جهت چاپ شدن در مجله قرار نمی‌دهند.
به نظر شما چه نکاتی را هنگام ویرایش مقاله مد نظر داشته باشید؟ آیا تجربه ویرایش مقاله و ارسال مجدد مقاله را دارید؟ تجربیات خود را با ما و خوانندگان ما به اشتراک بگذارید.
