مقالات علمی ترویجی در بسیاری از حوزه‌های تخصصی دارای تقاضای بالایی هستند و این تقاضا از رشد روزافزون انتشارات علمی گوناگون نشات می‌گیرد. بنابراین محققان و دانشجویان می‌توانند با چاپ مقالات علمی ترویجی در مجلات معتبر علمی برای خود ارزش علمی بالایی کسب کنند. با وجود تقاضای فراوان برای این گونه از مقالات، گرفتن پذیرش برای آن‌ها آسان نیست و مجلات معتبر علمی دارای استانداردهای خاصی برای قبول چاپ چنین مقالاتی هستند. برای اینکه شانس پذیرش مقاله خود را در مجلات معتبر علمی افزایش دهیم بایستی روند خاصی را پیش بگیریم و از اصول نوشتن مقاله علمی ترویجی آگاه باشیم. این اصول دارای مراحلی است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
اصول نوشتن مقاله علمی ترویجی
اصول نوشتن مقاله علمی ترویجی دارای 10 قانون کلی است که نویسندگان مقالات می‌توانند با رعایت آن‌ها و پیگیری روند پیش رو، شانس گرفتن پذیرش برای مقاله خود را افزایش دهند.
قانون اول- موضوع و مخاطب خود را انتخاب کنید.
انتخاب موضوع مقاله مرحله بسیار مهمی است؛ با این حال در صورتی که شما چندین سال برای انتخاب موضوع مقاله خود زمان صرف کنید، ممکن است افراد دیگری موضوع مد نظر شما را به ثبت برسانند. ویژگی‌های اصلی یک موضوع خوب به ترتیب زیر است:
- مورد علاقه خودتان باشد.
- موضوع مهمی در زمینه تخصصی شما باشد تا مخاطبان را به خود جذب کند.
- موضوع مشخص و تعریف شده‌ای باشد.
قانون دوم- در رابطه با ادبیات موضوع انتخابی خود تحقیق کنید.
پنج توصیه در این رابطه به ترتیب زیر هستند:
- سر رشته تحقیقات را در دست داشته باشید و آن را دنبال کنید و به دنبال مقالات مورد نیاز خود بروید.
- لیستی از مقالاتی که امکان دانلود پی دی اف آن‌ها را در حال حاضر ندارید تهیه کنید تا در فرصت‌های بعدی آن‌ها را جست و جو کنید.
- از یک سیستم برنامه ریزی کاغذی استفاده کنید.
- لیستی از علت عدم مرتبط بودن مقالات نامربوط به موضوع مورد تحقیق خود را تهیه کنید.
- تنها به مطالعات در زمینه مورد علاقه خود بسنده نکنید و مقالات پیشین را نیز مطالعه کنید.
قانون سوم- در هنگام مطالعه مقالات مختلف، یادداشت برداری کنید.
به علت اینکه اصول نوشتن مقاله علمی ترویجی بر پایه تحقیقات پیشین و گردآوری داده‌های آن‌ها است، شما بایستی لیستی از نتایج و چکیده مقالات مروری خود داشته باشید تا در هنگام نگارش مقاله از آن بهره ببرید. (در یاد نگه داشتن تمام مطالب مطالعه شده امری محال است.)
قانون چهارم- نوع مقاله علمی ترویجی را که قصد نگارش آن را دارید، انتخاب کنید.
بعد از مطالعه مقالات مد نظر و منابع قابل استناد و گردآوری اطلاعات از مقالات مذکور، بایستی در رابطه با نوع مقاله علمی ترویجی خود تصمیم بگیرید (تحلیلی، ترجمه‌ای و یا مروری).
قانون پنجم- روی موضوع مورد نظر خود تمرکز کنید.
بدون توجه به نوع مقاله، شما بایستی در هر صورت روی موضوع مد نظر خود تمرکز کنید و از آن دور نشوید. با توجه به این که در مقالات علمی ترویجی شما نیاز دارید برای گردآوری اطلاعات از مقالات مختلفی بهره مند شوید، این موضوع کمی مشکل خواهد بود که بایستی توجه و زمان زیادی صرف آن شود.
قانون ششم- منطقی و ثابت قدم باشید.
یک مقاله علمی ترویجی خوب مقاله‌ای است که تنها گردآوری و یا خلاصه‌سازی مقالات پیشین نباشد و یک روند منطقی در رابطه با نتایج آن‌ها و روند پیشرفت تحقیقات تهیه کند، نکات لازم برای مطالعات آینده را مشخص سازد و در اختیار مخاطبان قرار دهد. پس از مطالعه مقالات منبع نویسنده مقاله بایستی ایده شفافی در رابطه با موراد زیر داشته باشد:
- موفقیت‌ها و دستاوردهای اصلی توسط محققین پیشین در زمینه مورد مطالعه.
- مهم‌ترین نکات اختلاف و تعارض بین محققین.
- سوال اصلی تحقیقات.
قانون هفتم- یک ساختار منطقی پیدا کنید.
اصول نوشتن مقاله علمی ترویجی دارای یک ساختار استاندارد به شکل زیر است که بایستی توسط نویسندگان رعایت شود:
- عنوان.
- مقدمه.
- روش تحقیق.
- نتایج.
- بحث و نتیجه گیری.
- منابع.
قانون هشتم- از بازخوردها بهره مند شوید.
در حین مطالعه مقالات پیشین، انتقادات وارد شده بر کار محققان و روش تحقیق آن‌ها را گرد آوری کنید و سعی کنید در یک روند مشخص و منطقی، به کار سایر محققان در راستای رفع انتقاد وارد شده به طور کامل اشاره کنید و خواننده را در جریان روند تحقیقات قرار دهید.
قانون نهم- موضوع تحقیقی مرتبط خود را انتخاب کنید ولی واقع نگر باشید.
ممکن است مقالات مورد مطالعه شما دارای موضوعات و نتایج مختلف و برخی اوقات متضادی باشند ولی شما بایستی به طور منطقی، با مطالعه تمامی تحقیقات انجام گرفته شده، موضوع مورد نظر را از بین موضوعات مختلف انتخاب کنید.
قانون دهم- به روز باشید ولی مطالعات گذشته را نادیده نگیرید.
امروزه مقالات علمی ترویجی بایستی علاوه بر در نظر گرفتن مطالعات پیشین و روند تحقیقات در یک زمینه به خصوص، از آخرین و جدیدترین تحقیقات انجام گرفته شده در زمینه تخصصی خود و نتایج آن‌ها به طور کامل آگاهی داشته باشند.
با عرض ادب و سلام. بسیار سودمند است و قابل استفاده برای محققین . پیشنهاد میکنم برای کامل شدن قوانین ده گانه :
به روشهای تحقیق، دسته بندی مقالات (از منطر روش ) اضافه شود
به روش علمی استفاده از منابع و نوه ثبت و نگارش مقالات هم اشاره شود.
با تشکر از زحمات شما که زکات علم را بانشر آن پرداخت می کنید.
دوست عزیز
با عرض سلام و احترام خدمت شما
ممنون که به سایت ما سر می‌زنید و با نظرات خودتان کمک می‌کنید تا عملکرد بهتری داشته باشیم و برای سایر دوستان مفیدتر باشیم. خیلی ممنونم که وقت گذاشتید و نکات خوبی را مطرح کردید.
چشم سعی می‌کنیم در وهله بعدی نکاتی را که بیان کردید را هم مد نظر داشته باشیم.
سپاس
سلام برای مقاله علمی ترویجی چکیده فارسی وانگلیسی لازم نیست درضمن مطالب جدید رابیشتر درکدام قسمت مقاله بگنجانیم تا موردپذیرش واقع شود درضمن پاسخ رابه ادرسم ایمیل فرمایید ممنون.
دوست عزیز
بستگی به فرمت مجله دارد، نوآوری باید در چکیده و بخش انتهایی مقدمه اشاره شود. نهایتاًٌ در روش‌ها یا نتایج ارائه شود.