آیگن فاکتور یک شاخص رتبه بندی است که میزان اهمیت کلی یک نشریه علمی را مشخص میکنند.
آیگن فاکتور (Eigen Factor) که توسط جوین وست و کارل برگستروم در دانشگاه واشینگتن ایجاد شد شاخص رتبه بندی است که میزان اهمیت کلی یک نشریه علمی را مشخص میکنند.
نشریات با توجه به میزان استناداتی که دریافت میکنند رتبهبندی میشوند، هر چه مجلات توسط نشریاتی با رتبهبندی بالاتر مورد استناد قرار بگیرند تأثیر بیشتری در وزندهی و امتیاز Eigen Factor نسبت به استنادات نشریات با رتبه ضعیفتر خواهند داشت. به عنوان مقیاس برای اهمیت، امتیاز آیگن فاکتور با تاثیر کلی یک نشریه سنجیده می شود. با فرض ثبات بقیه موارد، نشریاتی که تاثیر بالاتری در زمینه علمی ایجاد می کنند، امتیازات آیگن فاکتور بیشتری دارند.
امتیازدهی سیستم Eigen Factor مشابه با سیستم رتبه دهی صفحات گوگل عمل میکند و امتیاز دقیقتر و صحیحتری به مجلات علمی اختصاص میدهد. در سیستم فعلی که بر اساس ضریب تاثیر (ایمپکت فکتور) بنا نهاده شده است، فقط ارجاعات محلی به مجله مورد نظر در رتبه بندی لحاظ میشوند ولی در امتیازدهی با سیستم آیگن فاکتور بقیه مجلات نیز دخالت داده میشوند. امتیازات آیگنفاکتور و امتیازات ضریب تأثیر مقاله در eigenfactor.org محاسبه میشوند.
همان طور که در این شکل دیده میشود، سیستم رتبهدهی بر اساس ارجاعات فقط دو مجله ارجاع دهنده به مجله X را در امتیازدهی وارد میکند، ولی سیستم امتیازدهی آیگن فاکتور تمام مجلات معتبر را در نظر میگیرد.
هدف از امتیاز آیگن فاکتور اندازهگیری اهمیت یک نشریه نسبت به جامعه علمی از طریق بررسی منشأ استنادات دریافتی بوده و به دنبال آن است تا مشخص کند چگونه بارها یک محقق عادی میتواند به محتوای آن نشریه دسترسی پیدا کند. با این حال، امتیاز آیگنفاکتور تحت تأثیر اندازه یک نشریه است، بنابراین با دو برابر شدن اندازه یک نشریه، امتیاز آیگنفاکتور نیز دو برابر میشود (به صورت تعداد مقالاتی که در طول یک سال منتشر میشود، سنجیده میشود).
امتیاز تأثیر مقاله، میانگین تأثیر مقالات در یک نشریه را اندازهگیری میکند و بنابراین با فاکتور سنتی تاثیر قابل مقایسه است.
به نظر میرسد که شاخص آیگنفاکتور از شاخص ضریب تأثیر (ایمپکت فاکتور) که صرفاً میزان استنادات را بدون در نظر گرفتن اهمیت آنها اندازهگیری میکند قویتر است. (برای مقایسه این دو فاکتور به این آدرس رجوع کنید.)
در حالی که، شاخص آیگن فاکتور با میزان کل استنادات نشریات ارتباط دارد، این شاخصها، به طور قابل ملاحظهای، اطلاعات متفاوتی از نشریات را به دست میدهند. برای تعداد استنادات معین، استنادهای نشریات با اهمیتتر منجر به اخذ امتیاز بالاتر آیگن فاکتور خواهد شد. اساساً، امتیازات آیگن فاکتور مقیاسهای اهمیت نشریه هستند؛ بدین معنا که تا سطح نویسنده گسترش یافتهاند.
نحوه دسترسی به امتیاز آیگن فاکتور مربوط به هر مجله:
برای اطلاع از آیگن فاکتور مجلات مختلف میتوانید مراحل زیر را انجام دهید:
- وارد سایت ژورنال هاب شوید و در صفحه اصلی سایت، شماره ISSN مربوط به مجله مد نظر را در کادر زیر وارد سازید:به عنوان مثال شماره ISSN مربوط به مجله Optics and Laser Technology در کادر وارد شده است.
- با وارد شدن به صفحه اطلاعات مجله مد نظر در سایت ژورنال هاب میتوانید به دادههای مرتبط با مجله مد نظر از جمله امتیاز آیگن فاکتور به شکل زیر دسترسی داشته باشید:
همچنین در ادامه میتوانید تغییرات این فاکتور را در طول چند سال اخیر به شکل زیر مشاهده کنید: